همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: بیماری نقرس یا Gout بر اثر اختلال در سوخت‌وساز اسیداوریک در بدن ایجاد می‌شود و در واقع شایع‌ترین نوع آرتروز التهابی در مردان است و با وجود اینکه مردان بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند احتمال ابتلای زنان به نقرس نیز به ویژه پس از یائسگی زیاد است. حمله‌های ناشی از این بیماری به سرعت و ناگهانی اتفاق می‌افتد که به مرور زمان نیز برطرف می‌شود و به آرامی به مفصل متورم آسیب وارد می‌کند.
بروز بیماری
نقرس بر اثر میزان اسید اوریک اضافی در جریان خون به وجود می‌آید و حملات آن اغلب بدون هشدار در نیمه شب اتفاق می‌افتد. علائم و نشانه‌های آن نیز به دلیل تجمع بلورهای اسید اوریک در مفاصل و پاسخ بدن به آن‌هاست و به طور معمول بر مفاصل موجود در انگشت شست پا تأثیر می‌گذارد.
شایع‌ترین شکل بروز نقرس به‌صورت حمله حادی است که بر اثر آن انگشت شست پای بیمار دچار التهاب شدید، قرمزی، تورم و همچنین بسیار دردناک می‌شود.
نقرس گاهی علاوه بر شست پا مفاصل انگشتان دست یا مفاصل بزرگ‌تر را مثل مچ دست، پاشنه پا، زانو، و آرنج را هم درگیر می‌کند.
در این گونه موارد ممکن است علائمی مانند خشکی و محدودیت حرکت مفاصل نیز به درد و قرمزی و تورم اضافه شوند. نقرس همچنین ممکن است باعث رسوب کریستال‌های اسیداوریک در کلیه و ایجاد سنگ در آن شود.
پیشگیری
برای پیشگیری از ابتلا به نقرس داشتن رژیم غذایی مناسب و جلوگیری از افزایش بیش‌ازحد وزن، زیاده‌روی نکردن در مصرف انواع گوشت قرمز و الکل و همچنین جایگزین کردن سبزیجات و میوه‌ها و غلات به رژیم غذایی می‌تواند مؤثر واقع شود.
دلایل بروز بیماری
افزایش میزان اسیداوریک در بدن باعث ایجاد بیماری نقرس می‌شود. افزایش اسیداوریک هم معمولاً به این دلایل اتفاق می‌افتد که فرد بیش ازاندازه غذاهای حاوی اسیداوریک مصرف می‌کند. ضمن آنکه بدن به‌طور طبیعی یا بر اثر ابتلا به نوعی بیماری و مصرف دارویی خاص میزان زیادی اسیداوریک تولید می‌کند و همچنین در بعضی موارد نیز کلیه فرد نمی‌تواند به میزان کافی اسیداوریک را از خون تصفیه کند.
به این ترتیب با افزایش میزان اسیداوریک در خون، این ماده حالت محلول بودن خود را از دست می‌دهد، تبدیل به کریستال‌های سوزنی شکلی می‌شود و در فضای بین مفاصل و در داخل مایع مفصلی رسوب می‌کند.
با افزایش میزان این کریستال‌ها در مایع مفصلی، حرکت مفاصل دردناک و محدود می‌شود. رسوب کریستال‌های اسیداوریک در مفاصل نیز معمولاً اولین بار به‌صورت ناگهانی در مفصل شست پا اتفاق می‌افتد.
ارتباط تغذیه با بروز نقرس
تغذیه نقش زیادی دربروز بیماری نقرس دارد. مصرف بیش‌ازحد غذاهای حاوی اسیداوریک، نوشیدنی‌های الکلی، بعضی داروها، نداشتن تحرک و افزایش وزن از دلایل مهم ابتلا به نقرس به شمار می‌روند.
بنابراین بیماران مبتلابه نقرس بایدمراقب رژیم غذایی خود باشند و تاحدامکان از مواد غذایی حاوی اسید اوریک کمتر استفاده کنند. یعنی کمتر از انواع گوشت قرمز، گوشت گوسفند و گوساله و جگر قرمز استفاده کنند. اما گوشت مرغ اسیداوریک کمتری دارد.
فقط میزان اسیداوریک در غذاهای غیرگیاهی مانند گوشت بالا نیست. انواع حبوبات هم برای بیماران مبتلا به نقرس مضر است. ضمن آنکه خوردن زیاد بعضی میوه‌های شیرین هم به دلیل داشتن فروکتوز که در بسیاری از میوه‌ها وجود دارد و به آن‌ها طعم شیرین طبیعی می‌دهد مضر است. چون تحقیقات نشان از گزارش‌هایی مبنی بر ارتباط بین غذاهای سرشار از فروکتوز و علائم نقرس می‌دهند.
البته استفاده از این میوه‌ها درصورت ابتلا به نقرس اشکالی ندارد، اما باید در حد اعتدال باشد. در صورتی که استفاده از نوشابه‌ها و آب‌میوه‌هایی که با شربت ذرت و فروکتوز بالا شیرین شده‌اند باید خودداری شود.
تشخیص و درمان
نقرس به‌خودی‌خود بیماری خطرناکی نیست. اما اگر درمان‌نشود آسیب‌های جدی به کبد، کلیه و اندام‌های دیگر بدن وارد می‌کند.
تشخیص آن نیز معمولاً با مشاهده حملات مربوط به بیماری است. دارو و درمان خاصی برای خود بیماری وجود ندارد و داروهای موجود با کم‌کردن اسید اوریک به درمان آن کمک می‌کنند.
درمان حملات نقرس به شکل درمان دارویی و شامل داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی است. درمان مراحل مزمن بیماری هم تجویز داروهایی است که میزان اسیداوریک خون را دهند.
بنابراین افراد مبتلا به نقرس باید از مصرف غذاهای حاوی اسیداوریک زیاد پرهیز کنند و تحرک کافی داشته باشند و ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهند.
تغییر سبک زندگی، کم‌تحرکی و رژیم غذایی نامناسب از عوامل افزایش میزان نقرس و کاهش سن ابتلا به آن به شمار می‌رود. در صورتی که رعایت رژیم غذایی مناسب و داشتن فعالیت و تحرک کافی می‌توانند تا حد زیادی خطر ابتلا به نقرس را کاهش دهند.
منبع:
نظر شما